दुनियाँले देख्छ केवल बाहिरी चमक,
तर आँखाले धेरै अघि धोका खाइसकेका छन्।
सुन्दर अनुहार देखेर मोहित हुनु सजिलो छ,
तर आत्माको अनुहार भेट्नु कठिन छ।
आज हामीसँग समाज छ, राजनीति छ, साहित्य छ, प्रेम छ—
तर प्रश्न एउटै छ :
“खोइ त्यो अनुहार ?”
१. साहित्य र अनुहार
साहित्य आयना हो—जसले पर्दा भित्र लुकेको अनुहार देखाउँछ।
कविताले आँसु लुकाउन सक्दैन, गजलले अपूर्णता लुकाउँदैन, कथा–उपन्यासले पीडाको यथार्थ लुकाउँदैन।
जब कवि लेख्छ—“खोइ त्यो अनुहार ?”—
त्यो केवल सौन्दर्यको होइन, सत्यको खोज हो।
साहित्यमा देखिने अनुहार सधैं असली हुन्छ, किनकि साहित्य कपटको पर्दा भत्काउने आवाज हो।
२. राजनीति र अनुहार
राजनीतिमा अनुहार बदल्ने खेल प्रष्ट छ।
चुनावताका नेताहरूको अनुहारमा समर्पण देखिन्छ।
“देश बदल्छौं, जनता बचाउँछौं” भन्ने हाँसोले जनतालाई मोहित पार्छ।
तर सत्ताको ढोकामा पुग्नेबित्तिकै त्यो हाँसो हराउँछ, पर्दा झर्छ।
त्यहाँ स्वार्थ, लालच र अवसरवादको अनुहार प्रकट हुन्छ।
त्यसैले जनता सधैं सोध्छन्—
“खोइ त्यो अनुहार, जसले आँसु पुछ्छ, जसले ईमानले देश चलाउँछ ?”
राजनीतिलाई अब सुन्दर अनुहारको नाटक होइन, साँचो अनुहार चाहिएको छ।
३. प्रेम र अनुहार
प्रेममा सुरुमा बाहिरी अनुहार नै आकर्षण हुन्छ।
मुस्कान, दृष्टि, बोली—यी सबै मोहक लाग्छन्।
तर प्रेम लामो हुँदा असली अनुहार खुल्छ।
त्यहाँ निष्ठा छ कि स्वार्थ ?
त्यहाँ आस्था छ कि कपट ?
धेरै प्रेम अनुहारकै लोभमा जन्मिन्छ, तर अनुहारको पर्दा हट्दा टुट्छ।
तर यदि प्रेम आत्माको अनुहारमा आधारित छ भने, त्यो अमर हुन्छ।
साँचो प्रेम भनेको बाहिरी अनुहारभन्दा भित्री निष्ठामा आधारित सम्बन्ध हो।
४. समाज र अनुहार
समाजले पनि अनेक अनुहार देखाउँछ।
समानताको अनुहार, न्यायको अनुहार, सहानुभूतिका अनुहार—यी सबै देखिन्छन्।
तर पर्दा हटाउँदा घृणा, विभेद, स्वार्थ र असमानता भेटिन्छ।
समाज भाषणमा राम्रा अनुहार देखाउँछ,
तर व्यवहारमा ती अनुहार हराउँछन्।
त्यसैले समाजलाई पनि प्रश्न छ—
“खोइ त्यो अनुहार, जसले जात, वर्ग, धर्मभन्दा माथि उठेर मानवताको सम्मान गर्छ ?”
५. आत्मा र अनुहार
सबैभन्दा ठूलो प्रश्न भनेको हाम्रो आफ्नै अनुहार हो।
हामी संसारलाई हाँसो देखाउँछौं, तर भित्र आँसु हुन्छ।
आत्मविश्वास देखाउँछौं, तर भित्र डर हुन्छ।
मित्रताको मुखौटा देखाउँछौं, तर भित्र स्वार्थ हुन्छ।
जीवनको यात्रा बाहिरी अनुहार र भित्री अनुहार मिलाउने संघर्ष हो।
हामीले आफ्नै अनुहारलाई सत्य बनाउने साहस गर्न सकेनौँ भने,
संसारका कुनै अनुहारले पनि हामीलाई शान्ति दिन सक्दैन।
निष्कर्ष
साहित्य, राजनीति, प्रेम र समाज—सबै क्षेत्रमा एउटै प्रश्न प्रतिध्वनित भइरहेको छ :
“खोइ त्यो अनुहार ?”
त्यो अनुहार—
जसलाई हेर्दा विश्वास बढ्छ,
जसलाई सम्झँदा मन शान्त हुन्छ,
जसलाई भेट्दा धोका होइन, सत्य भेटिन्छ।
सुन्दर अनुहार देखाउन सजिलो छ,
तर साँचो अनुहार देखाउन साहस चाहिन्छ।
हामी सबैलाई चाहिएको अनुहार त्यही हो—
जहाँ झूट छैन, स्वार्थ छैन, कपट छैन।
जहाँ सत्य, आस्था, प्रेम र न्याय मात्र छ
Leave a Reply